Ήπειρος: η παράδοση του βουνού και του κλαρίνου

Του Αλέκου Παπαδόπουλου

Πορεία Δυτικά. Μέσα στο κατακαλόκαιρο με τον υδράργυρο να χτυπάει τους 38 και βάλε. Επιλογή συνειδητή. Είπαμε να δούμε αν τελικά οι διακοπές στο βουνό το καλοκαίρι προσφέρουν κάτι διαφορετικό. Η διαδρομή ευχάριστη και άνετη. Πορεύεσαι με την ελπίδα πως κάπου στα πρανή της Εγνατίας θα δεις να βολτάρουν αρκούδες με τα μωρά τους. Άτυχοι. Σιγά μην αφήσουν τις όμορφες γειτονιές τους για να βγουν σεργιάνι στο δρόμο… για να χαζεύουν τα αυτοκίνητα που περνούν… Αυτό είναι δική μας περιέργεια…
Όσο ανεβαίνεις, τόσο πέφτει ο υδράργυρος. Στα χίλια μέτρα υψόμετρο στους 22 η θερμοκρασία. Σαν κάτι περισσότερο να γνώριζαν οι παλαιότεροι που δεν ήθελαν να ανακαλύψουν τις διακοπές στη θάλασσα.
Εντελώς διαφορετικό το τοπίο σαν φτάσεις στα όρια της Περιφέρειας Ηπείρου. Πανέμορφα έλατα σε υποδέχονται σε διάταξη ένθεν και ένθεν της Εγνατίας οδού. Άλλος τόπος. Άλλη άγρια ομορφιά. Λες και οι Ηπειρώτες σε υποδέχονται εγκάρδια από τα διάσπαρτα καρφωμένα στα κορφοβούνια χωριά τους: «Καλώς ήρθατε στον τόπο της απλόχερης φιλοξενίας, στον τόπο του κλαρίνου και της Παράδοσης».Τα πουλιά κάθε λογής φέρνουν το μήνυμα στα αυτιά μας. Αύγουστος. Ετούτο το μήνα στις πλαγιές και τις βουνοκορφές της Ηπείρου μαζί με τα πουλιά κελαηδούν και τα κλαρίνα. Μέρα-νύχτα τα ίδια κελαιδίσματα… Τα ίδια πανέμορφα ηπειρώτικα τραγούδια γιομάτα καημούς για την ξενιτειά και τον έρωτα.
«Γιάννη μου το μαντήλι σου…» στο πανηγύρι στους Μελιγγούς, κοντά στα χίλια μέτρα ψηλά. Παρών εδώ και ο δήμαρχος Δωδώνης. Απόρησε ο άνθρωπος σαν έμαθε από πού ερχόμαστε. «Τι ζητάτε εδώ πάνω τέτοια ώρα;». Αυθόρμητος φιλικός και φιλόξενος.
Λογγάδες. Ώρα τρείς τα ξημερώματα. «Κωνσταντινιά… Κωνσταντινιά παντρέψου τώρα πού ‘σαι νια….!!!». Τρεις μέρες ασταμάτητος χορός. Χορός, τραγούδι, τσάμικος, σεκλέτια και νταλκάδες για τον τόπο που άφησαν… άλλοι για ξένα μέρη μακρινά κι άλλοι για την Αθήνα και τη Σαλονίκη.
Και τώρα στο αντάμωμα της Αδελφότητας μαγεμένοι από το κλάμα του κλαρίνου χορεύουν ασταμάτητα… Όχι μόνο τη νύχτα αλλά και την ημέρα.
Πρωί-πρωί ο δρόμος μας έβγαλε στο Γερακάρι… Μπορεί και πάνω από τα χίλια μέτρα υψόμετρο. Πανέμορφη η θέα προς τη λίμνη των Ιωαννίνων. Τέσσερις μόλις οι μόνιμοι κάτοικοι. Αετοφωλιά… Τόπος για Κατσαντώνηδες και Μποτσαραίους… Σαν έλειψαν οι αρματολοί και οι κλέφτες, οι υπόλοιποι κατηφόρισαν προς τις πόλεις. Κλαρίνα και νταούλια μας υποδέχονται… Από τις 11 το πρωί μετά τη Θεία Λειτουργία, σιμά στο σπίτι της Παναγιάς, της μάνας των Ελλήνων, άρχισαν οι χοροί.
«Παντρεύουν την αγάπη μου. Σε πείσμα, σε γινάτι μου…». Αντιλαλούν οι ρεματιές… Και κρατούν για μέρες σε κάθε γωνιά της Ηπείρου. Μέρα και νύχτα. Χωρίς σταματημό. Χωρίς ανάσα. Μέχρι τελικής πτώσεως, και για τα κλαρίνα και για τους περήφανους γλεντζέδες του βουνού και του λόγγου...